Dokter W.J.M. van Bijsterveld uit Kediri.

(Niet te verwarren met die andere dokter Arie van Bijsterveld uit Semarang - geen directe familie van elkaar - misschien wel helemaal geen familie van elkaar. Ik heb het niet verder onderzocht). 

Op mijn speurtochten naar het verleden van mijn pa en ma, die in Kediri woonden in de wijk Semampir, vanaf 1931, kwam ik het verhaal tegen over/van dokter van Bijsterveld in de historische kranten van www.kb.nl

Het is een verhaal van een deel van het leven van een dokter, die zich ook had gevestigd te Semampir en meer dan zijn plicht deed als arts en de gezondheid van zijn medemens voorop stelde en als dank in de sensatie-kranten werd afgemaakt door de media (en bij de gegoede burgerij omdat mensen graag naar roddel luisteren), zonder dat men het fijne er vanaf wist.

Ik weet het niet en zal het zeer waarschijnlijk ook nooit weten, maar wellicht kenden mijn ouders en de dokter elkaar wel, hetzij uit hoofde van het feit, dat zij in dezelfde wijk woonden, hetzij uit hoofde dat mijn ouders wellicht wel eens de praktijk bezochten van dokter van Bijsterveld. Uiteindelijk was de wijk Semampir niet zo héél groot.

Wilhelmus Joachim Martinus van Bijsterveld werd op 17 febr 1886 te Den Haag geboren, vestigde zich na aankomst in Indië te Semarang, daarna te Jember Oost Java en vestigde zich definitief in 1925 te Kediri te Semampir alwaar hij een ziekeninrichting bestuurde als geneesheer-directeur.

In febr 1929 gonsde het van de geruchten en de kranten publiceerden breeduit deze geruchten. Uiteraard schroomde de media niet om het zo breedvoerig mogelijk uit de doeken te doen en volop aangedikt met onterechte feiten. De "ik schrijf maar wat" mentaliteit van de pers was toen al geen uitzondering maar eerder een usance.

De Indische Crt en het Soerabayaasch Handelsblad meldden echter een juistere toedracht van de geruchten. Met name de redactie van de Indische Crt spande zich in om de juiste toedracht te publiceren en de goede naam van de dokter hoog te houden. De Ind. Crt schreef een artikel "Dubbel Onrecht" in welke zij het justitiëel systeem onder de loep nam en deze krant was ook de eerste (en bij mijn weten de enige) die de arts feliciteerde met de rehabilitatie.

Het  verhaal kwam hierop neer, dat er een gespannen verhouding ( men berichtte in de wandelingen zelfs dat de arts zich had vergrepen aan verpleegsters) was tussen de geneesheer en de verpleegsters, welke op 18 febr 1929 escaleerde.

De geneesheer vroeg de verpleegsters om hun bedden te verplaatsen naar een nieuwe slaapzaal, hegeen door de verpleegsters geweigerd werd. Deze lieten het karwei over aan de erfkoelies, aangezien de verpleegsters meenden, dat deze opdracht niet tot hun wekzaamheden behoorden. Hierbij schenen ook enkele beschadigingen aan de bedden veroorzaakt te zijn.

De arts was door deze handelingen van de verpleegsters gebelgd en gaf hen een uitbrander hetgeen de verpleegsters niet pikten en een klacht indienden bij de Ass.resident mr. van Werkum, die vlakbij de ziekeninrichting woonde en deze klacht had als gevolg, dat de arts werd ontboden om de zaak aan te horen.

De beklaagde arts pikte dit niet en ontsloeg de klagende verpleegsters op staande voet. Het was bijna een ieder bekend, dat de arts juist voor zijn verpleegsters veel had gedaan en in zijn ogen was deze aanklacht onterecht, destemeer omdat de kwestie nu reglementair  in behandeling werd genomen door justitie te Soerabaya.

In het algemeen fluisterde men in de wandelgangen dat de dokter het slachtoffer was geworden van een lastercampagne tegen hem, op touw gezet door de hoofdverpleegster, die voorheen te Solo een dergelijk akkefietje aan de hand had gehad en daarvoor werd ontslagen.

Inmiddels had destijds de bewuste arts een tegen-aanklacht ingediend tegen de verpleegsters om reden dat deze laatsten destijds opzettelijk de bedden hadden beschadigd tijdens de verhuizing naar de nieuwe slaapzaal. Deze aanklacht resulteerde in een boete van elk 2 Nlg voor de verpleegsters. 

Echter, het dagelijks leven - in afwachting van justitiëel onderzoek - ging gewoon door en op 28 mei 1930 werd het huwelijk voltrokken tussen de arts en mevr. H.C. Langeveld. Uit dit huwelijk werden later 3 kinderen geboren volgens een kamplijst van het NIOD.

(Saillant detail toegevoegd aan de scan hierboven: Mijn ouders huwden exact een jaar later in mei 1931).

Uiteindelijk vonniste justitie te Soerabaya in het voordeel van de geneesheer van Bijsterveld in maart 1931 en oordeelde de  aanklachten ongegrond, tot groot genoegen van velen. Wat er met de hoofdverpleegster is gebeurd heb ik niet kunnen ontdekken.

Na deze onverkwikkelijke gebeurtenis voor de dokter, ging ook het doktersleven door en floreerde onder zijn leiding het ziekenhuis te Semampir en de Rode kruis afdeling van Kediri.

Zie foto onder: In 1939 vierde de arts zijn 25-jarig jubileum als werkzaam geneesheer en dit werd uitbundig gevierd in gezelschap van de Kedirische Goegemeeente. (Foto GaHetNa.nl)

In het midden zittend mevr. van Bijsterveld-Langeveld met haar echtgenoot. Het meisje staand links zal Hanneke van Bijsterveld moeten zijn, hun oudste dochter geboren in juni 1931 te Kediri. Waar de andere twee kinderen zijn is mij onbekend. Waarschijnlijk te klein nog?

Ter ere van het 25-jarig jubileum schreef de pers een artikel over dokter van Bijsterveld waarin zijn carriere wordt belicht.

De oorlog brak uit in maart 1942 en het valt niet moeilijk te raden, dat ook het gezin van de dokter eronder moest lijden.

Wat er met de dokter zelf gebeurde is mij onbekend. Ik heb het ook niet verder willen onderzoeken. Wat er met de ziekeninrichting gebeurde is mij ook onbekend. Anno 2015 staan er in dat district Semampir 3 ziekenhuizen, maar dat zullen wel alle nieuwgebouwde zijn. Veel is immers al afgebroken, net als het christelijk Europees kerkhof uit die dagen. In elk geval scheen de dokter de oorlog overleefd te hebben, want ik vond een advertentie waarin de praktijk van de dokter in 1949 te Den Haag werd gepubliceerd.

Mevr. van Bijsterveld-Langeveld echter kwam in het kamp te Banjoebiroe terecht met haar drie kinderen. (Scan van NIOD IC033.184 verbeterd 23-1-2015)

Hoe geruchten in het dagelijks leven en tevens door de pers aangewakkerd, bijna het leven en carriere kapot hadden gemaakt van deze juist weldoende arts, maar gelukkig het één en ander goed afliep voor de arts en zijn gezin.

Enkele scans hieronder ter verduidelijking van de familie banden, voor diegenen die er lol in hebben om het genealogisch uit te zoeken. De overledene Dirk Jan was het tweede kind en venoemd naar zijn vader Dirk Jan van Bijsterveld die in Den Haag een distilateur was. Mevr. G. Apol-van Bijsterveld heette volledig Goverdina Catharina en was gehuwd met Louis  Francois Apol, gehuwd te Wassenaar nov 1917). 

Enkel scans hieronder ter verduidelijking, alhoewel dokter W.J.M. van Bijsterveld (althans door mij) niet te vinden is in de database van de gemeente Den Haag, maar wel in bovengenoemde overlijdens advertentie wordt genoemd. Evenmin is de persoon met de initialen A.G.P. te vinden.

Ik moet erkennen, dat de familie relaties van Bijsterveld, Apol, Cool enigszins ingewikkeld in elkaar steken, mocht men dus interesse hebben om genealogisch het één en ander uit te pluizen. Persoonlijk laat ik het hierbij, aangezien het wat mij betreft slechts gaat om de arts zelf, die destijds onterecht werd beschuldigd.

In het leven van de arts te Kediri gebeurde er in 1927 nog een bizonder voorval, waarbij het leven van de arts zelfs op het spel stond, doordat er des nachts tijdens een inbraak op hem werd geschoten. Dit verhaal over de achtergronden van de inbraak, waarbij zelfs de Patih van Kediri gedood werd, kan men lezen op de pagina Moord te Kediri 1927.