Nazaten van de heer Martherus Mackertich Zorab.

Zie ook de pagina Aganoor geboren Zorab.

Hieronder een foto van de heer Martherus Mackertich Zorab in 1900 in zijn huis te Soerabaja. Lekker lui onderuit gezakt in de kursi males omringd door familie en de bekende Armeense fotograaf Kurkdjian helemaal links. 

Ik was zoals gewoonlijk aan het struinen op het net (heb geen donder te doen omdat ik al een jaartje of 45 van de vruchten van Ome Drees geniet) , kwam wederom terecht bij de Moesson Online, omdat een goed lezer een aan een half geschreven woord van een goed Indisch blad, genoeg heeft + beetje liefde voor de historie en je koppie erbij en  de geschiedenis openbaart zich...Verplaats jezelf in de figuren en je eigen herinneringen heb je meteen vastgepind....

Oorlog, kampen, verdriet, tranen, ouders die je niet gekend hebt, want ze werden slachtoffer en zelf bleef je gespaard, want de bladzijde dat in je levensboek als slotpagina zich zal aankondigen is nog niet daar....Heel veel pagina's dienen nog gelezen te worden, aleer.....

En zo kwam ik mevr. Jettie van Asdonck ( volgens gezinskaart van de heer Willem van Asdonck te Amsterdam geheten JULIANA HINRIETTA en niet Henrietta) tegen in de Moesson en die ene zin, die ze zei: (Zie foto hieronder) "Ik weet niet waarom ik er nooit over heb verteld".... Die ene zin deed me subiet herinneren aan mijn zus Marie die ongeveer net zo oud was als mevr. Jettie van Asdonck toen de oorlog begon en ik dacht aan mijn andere zus Julia , die ongeveer een jaar of 10 ouder was dan zus Miep en beide zussen van me hebben onze pa en ma gekend en meegemaakt en ik....wilde altijd alles weten over pa en ma, want ik heb ze nooit gekend...de oorlog heeft hen van me afgepakt zonder dat ik tot op heden niet weet wie ze precies waren, want mijn beide zusters hadden die zelfde zin in gedachten en hebben me nooit iets verteld wie pa en ma precies waren...Kon ma goed koken? Rookte pa zijn sigaretje op tijd? Vloekte hij bij tijd en wijle als iets niet naar zijn zin ging? Leden ze veel pijn toen ze overleden, zwaar ziek, geen medicijn in de kampen ? Hadden ze wel eens bonje met elkaar? Ik weet het niet en zal het nooit weten... Dat verdriet van mevr. Jettie van Asdonck, dat verdriet ken ik....ook al heel mijn leven.

Ergens in mijn  dossiers had ik aantekeningen gemaakt over mijn Armeense familieleden en daar zat de  Armeense familie Zorab tussen en even wat graaien in de oude doos en het dossier kwam boven water, volop voorzien van vraagtekens.

Oom Martherus Mackertich Zorab was eerst gehuwd met Merkhatoon Eleazar Gasper (huwelijk Batavia 1861) die helaas al in 1866 te Semarang overleed en oom Martherus stierf in 1906, vertrok na zijn huwelijk in 1861 spoorslags naar Semarang en vandaar uit naar Soerabaja en had er zijn business die hij samen met de heer Mesrope bedreef. De duvel en zijn ouwe moer verkochten ze, als het maar die keiharde Ned. Indische guldens opbracht.. Uit dit huwelijk kreeg oom Martherus 3 kinderen: 1) Virginie Catharina Zorab *1862, Eleazar Elias Manuk Zorab *1864 en Albert Manuk Zorab *1866.

Wat had ik voor aantekeningen liggen?

Op 18 januari 1895 werd geboren JACQUELINE (ook genoemd JOCULINE) ZORAB te Batavia....Diverse websites zeggen, dat zij de dochter was van oom Martherus Mackertich Zorab, uit een huwelijk met mej. Suzanna Elizabeth van Rossum, maar ik heb er mijn twijfels over; althans wat betreft het huwelijk dan en de naamstelling van juf. Suzanna.

Oom Martherus woonde in Soerabaja en Jacqueline werd te Batavia (Tangerang voorstadje Batavia) geboren.

Oom Martherus was 65 jaar oud toen Jacqueline Zorab geboren werd in 1895 en nog ouder toen er nog een zusje Paula Zorab volgde in 1896.

Nergens maar dan ook nergens is er iets te vinden over mej. Suzanna Elizabeth van Rossum, waar ze geboren was, wanneer ze huwde en wanneer ze overleed.

Ik verwijs naar bovenstaande foto, waar oom Martherus met andere leden van de familie op staat. Zou het niet logisch zijn, als dan zijn vermeende echtgenote naast hem zou zitten??

Laten we wel wezen...oom Martherus zou dan bijna 30 jaar lang droog gelegen hebben? Zijn echtgenote Gasper stierf in 1866 te Semarang immers. Lijkt me stug toch.

Maar wat WEL te vinden is -althans enkel de geboorte vermelding en datum/plaats in de RA 1879: de geboorte op 5 nov 1877 in het plaatsje Tangerang (destijds een voorwijk van Batavia) van SOESANNA ELISABETH COENATTA VAN ROSSUM. In 1895 was mej. Soesanna Elisabeth Coenatta van Rossum dan oud 18 jaar. 

Met dat al weet ik nog steeds niet met zekerheid wie de vader (welke Zorab) was van mej. JAQUELINE ZORAB. Het zou best oom Martherus geqeest kunnen zijn, maar....

En voor diegenen, die met de naam/voornaam "MARTHERUS" stoeien en friemelen: RA1918: Louise Ellen van Asdonck huwde te Batavia op 13 okt 1917 met Willem Carel August MARTHERUS. 

Doet er verder niet toe, want het gaat me verder om mevr. Jettie van Asdonck voor wie ik deze pagina heb gemaakt ter harer ere en respect. En natuurlijk voor alle andere leden van haar familie uiteraard.

Waarom? Omdat zij de oorlog had meegemaakt (Zie Moesson 1 mei 2005 Haar verhaal) en omdat zij net als ik al vroeg haar moeder Jacqueline van Asdonck geboren Zorab verloor (zie hieronder de uitleg en ook in de Moesson)  en omdat zij weet wat ellende, verdriet en misere inhoudt en er desondanks zich erdoor heeft geslagen.

Jacqueline Zorab ( RA 1916 noemt haar JOCULIEN ZORAB) huwde Willem van Asdonck en het gezin kreeg kinderen waaronder Jettie en op 5 jan 1930 ging het gezin (totaal 11 personen) met groot verlof naar Nederland, omdat de oudste zoon Jacques Willem (haar oudste broer) aldaar naar school moest en ook een oudere zuster. Moeder Jacqueline en de 9 kinderen bleven achter in Amsterdam wegens bovengenoemde redenen en woonden in de Archimedesweg 54 te Amsterdam, daar waar vader Willem op 18 juni 1930 terug ging naar voormalig Nederlands Indië om zijn werkzaamheden te vervolgen.

Moeder Jacqueline van Asdonck-Zorab overleed geheel plotseling op 21 okt 1931 en liet 9 kinderen na, die allen op 19 nov 1931 weer teruggingen naar voormalig Indië, naar hun vader, vol verdriet want zij lieten hun moeder achter in de Nederlandse koude november grond.... Mevr. Jettie van Asdonck is dan amper 5 jaar oud en zag hoe haar moeder in de baar naar buiten werd gedragen.....Ik denk aan mezelf, maar ik was 2 jaar toen ma de warme vulkanische grond van Malang in begraven werd. En zal er geen flauw benul van hebben gehad....Mijn zus Marie scheen me vastgehouden en gedragen te hebben....

Een Amsterdamse krant schreef hierover op een "welwillende" toon en spreidde meteen de Nederlandse onwetendheid over haar koloniën ten toon en het stuk werd door het Bataviaasch Nieuwsblad 12 nov 1931 overgenomen: De  Amsterdamse krant betitelde moeder Jacqueline van Asdonck geboren Zorab als " JAVAANSCHE MOEDER" !!!! ... Nederlandse arrogantie ten top. En heden ten dage, anno 2019, weet men nog steeds niet het verschil tussen Indisch, Indiaas en Indonesisch....

Uit de Moesson een volgende klassefoto. Prachtig, al die jonge dames, volop genietend van hun jeugd en onbezorgdheid.... Alhoewel, meen ik niet een melancholische trek op het gelaat van de toen nog jonge Jettie te bespeuren? Iets van een gesloten glimlachende verlegenheid? Een troostende hand van vriendin Nellie op haar schouder? Vriendinnen, boezem vriendinnnen wellicht? Of zomaar voor op de foto dat gebaar?

En nog een foto van een deel van de klas van Jettie. Hoe zijn die andere dames in spé de oorlog doorgekomen? De Nellies, de Els', de Mientjes, de Lotjes, de Boy's , de Njootjes,  etc etc etc.

Hieronder een foto van de oudste zoon uit het gezin de heer Jacques Willem van Asdonck met zijn gezin voet aan wal zettend op Nederlandse bodem op 28 dec 1950..... Exact 10 jaar later op 28 dec 1960 deed ik hetzelfde en onze levens werden anders.... De kindertjes vol verbazing en wellicht een beetje angstig voor het onbekende wat hen tegemoet kwam, dik ingepakt tegen die rottige smerige natte kou en gure wind, maar wel vol vertouwen omdat papa en mama bij hen zijn en over hen waken. Meer weten en lezen over Jacques Willem van Asdonck? Klik dan op deze link: https://www.dbnl.org/tekst/_ind004200901_01/_ind004200901_01_0024.php

Dan ook al uit de Moesson een foto van moeder Saina, gehuwd met de de heer Willem Frederik van Asdonck, derhalve de oma van mevr. Jettie van Asdonck. Ik heb de register almanakken duizenden keren doorzocht en nog eens doorzocht en kwam heel vaak tegen de term: De heer Zus en Zo gehuwd met de Javaanse of uit een andere streek en zelfs in het ergste geval de term "inlandsche", maar deze foto is schitterend...Deze foto toont een gezicht..... een gezicht van een vrouw en moeder, die haar gezin overal volgde en bewaakte, verzorgde en van hen hield.

Opmerking.

De stamboekkaart van de heer Willem Frederik van Asdonck zegt: Zoon van Wilhelmus van Asdonck en de Jav.vrouw Sariena. Bijna een eensluidende naam.

En de oorlog verdeelde gezinnen, net als het gezin waar ik toe behoor, van hot naar her, een plukje hier en een plukje daar en dat alles voorzien van tranen van verdriet wegens geliefden die van elkaar gescheiden werden; ouders, broers, zussen, echtparen, neven, nichten, ooms en tantes, opa's en oma's, buurtjes, je vriendjes en vriendinnetjes, die je voorheen dagelijks meemaakte verdwenen uit je leventje. Soms voorgoed en soms kom je elkaar wee na een jaartje of 30 tegen.... Ik kwam mijn oudste zus weer eens na 35 jaar tegen en dat was een vreemde gewaarwording als je elkaar weer wederziet.....

Tot slot nog een link over een lid van de familie van Asdonck (zie Moesson): https://hoezoindo.nl/wie-is-marjolein-van-asdonck/

Met dank aan alle leden van de hier genoemde familie van Asdonck en Moesson Online voor het openbaren van zulke prachtige foto's en de zo ontzettend herkenbare verhalen achter deze familie.