Resident C.A. Kroesen,

zoon van Luitenant Generaal Willem Egbert Kroesen.

Cornelis Alexander Kroesen werd geboren aan boord van het ms Vesuvius op weg naar Indië op 28 augustus 1854 en stierf op 17 febr 1911.

Hij was de oudste zoon van Willem Egbert Kroesen en Maria Sara Tromp en Cornelis was gehuwd met Augusta Maria Helena van Heemskerck. (1872-1942 en dochter van Willem Ertwin Frederik van Heemskerck - legerofficier en Margaretha Elisabeth van Bronckhorst).

Uit het huwelijk van Cornelis en Augusta zijn 2 kinderen geboren: Alexandra Augusta Jacoba en Frederika Mathilda Cornelia.

Zijn grootvader was Frans Kroesen, onderscheiden kapitein van het leger en zeer actief geweest tijdens de Slag om de Citadel van Antwerpen.

Zijn oom was Tiemen Cornelis Johannes Kroesen - Majoor Hoofdintendant van het KNIL, mijn overopa.

Men kan dus rustig vaststellen, dat Cornelis een behoorlijke militaire inslag had.

Foto onder:(Tropenmuseum) C.A. Kroesen, mijn achterneef.

Cornelis werd civiel BB ambtenaar en voldeed grotendeels zijn carriere in Aceh, het alom bekende moeilijk bestuurbaar gebied en was een persoonlijke vriend van Toekoe Oemar. Over deze bestuursperiode zal ik op deze pagina niet uitweiden, maar zijn bestuursperiode te Aceh heeft Cornelis danig gevormd en was de basis voor zijn bestuurs "gedrag" als Resident van Banjarmasin.

De lezer dient echter er rekening mee te houden, dat de buiten Java gelegen gewesten niet bepaald als makkelijk bestuurbaar geclassificeerd werden. Menig lokaal "relletje" haalde de publiciteit niet. 

Mijn opa Julius Boers, neef van Cornelis, was tot en met febr 1899 de Resident van Banjarmasin, ging met pensioen en Cornelis volgde mijn opa op. (Cornelis was net beterende van een hartaanval en de aansluitende revalidatie te Nederland en de vacante positie kwam de NI regering goed uit.)

Opa Julius stond te boek als een gematigd bestuurder, met de opmerking erbij, dat hij weinig keren de hulp ven het leger in moest roepen. Publiekelijk in het algemeen was men van mening, dat mijn opa's "zwakke" bestuursperiode de oorzaak was van het ontstaan van onrust en onlust.

Niet omdat het toevallig mijn opa betreft, maar is het niet makkelijk te oordelen, als men de leuze hanteert "de ver van mijn bed show"? Immers de criticasters zaten hoog en droog in het veilge Batavia en Nederland toch? En..... de militaire macht moest iets te doen hebben toch?

Hoe anders was de bestuursperiode van Cornelis in het gebied Z.O. Borneo gekenmerkt, bleek later tijdens zijn bestuurlijk bewind als resident.

In oktober 1899, een maand of acht na opa's aftreden, brak het eerste serieuze relletje uit: de moord op controleur Senerpont Donis en de adspirant controleur Von Lesschen op 4 oktober. Voorheen was het gebied al vrij onrustig, doch het escaleerde nog niet in die mate, totdat de moorden plaats vonden begin oktober.

Uit een ander krantenbericht was te lezen, dat Senerpont Domis' hoofd en handen waren afgekapt en de magang (= Inlands klerk of schrijver) Saleh was ook vermoord.

Pas op 26 juli 1900 vertrok de beul voorzien van zijn ophangattributen vanuit Soerabaja naar Bandjarmasin om aldaar 9 schuldigen op te hangen.

Naar aanleiding van het bovenverhaalde relaas inzake de moordpartij, werd er een openbaar stuk in een krant geschreven, met ontleding van de gebeurtenissen en tevens werd getracht om de karaktertrekken van de resident Cornelis Kroesen erbij te betrekken: met andere woorden... Het had ook anders gekund, als....enzovoorts.

Van 1903 tot en met 1906 werd Cornelis Alexander Kroesen gouverneur van Celebes en Onderhorigheden en ging daarna met pensioen met last van zijn gezondheid. Hij had slechts 5 jaren na pensionering van zijn pensioen mogen genieten en stierf in 1911.

In 1895 gedecoreerd met de orde Ridder in de Nederlandse Leeuw wegens zijn verdiensten als Assistent Resident van Kotta Radja.

Ettelijke tientallen jaren voorheen, was het gebied Z.O. Borneo (Kalangan) al vrij onrustig, getuige dit stukje krantenartikel uit de Dordtse Courant van 1861. Dit krantenknipsel heeft niets van doen met de moorden te Kandangan.

In de ontwikkeling van Makassar op het gebied als handels zeehaven van Celebes, heeft C.A. Kroesen gedurende zijn ambtsperiode van 1903-1906 ook een rol gespeeld. Zie hieronder een fragment uit het boek Makassar in de 19de eeuw geschreven door: Edward Lambertus Poelinggomang.

En - tegenstrijdig aan zijn "vechtlustig" karakter en militaire inslag - had C.A. Kroesen ook liefde opgevat voor de natuur en droeg zijn steentje bij aan studie op botanisch gebied van Celebes. In het Londons museum en botanisch studiecentrum staat hij vermeld als botanicus collector. Welke plantensoort hij zich in verdiepte is mij onbekend, maar begrijpen doe ik het wel, waarom hij juist het eiland Salayar uitkoos voor zijn liefhebberij... zie foto onder van het Tropenmuseum:

Pakarena Danseressen van het eiland Salayar.