Sarkies Apcar TA II

Toeloengagoeng / Tulungagung. (Met de nadruk op Sarkies Lazar Apcar.)

Wat de broers zakelijk uitspookten, heb ik grotendeels al op de vorige pagina uit de doeken gedaan en met name wat betreft zijn broer George.

Sarkies was zakelijk standvastiger en hield het bij de kalkfabriek met de aanverwante producten te Tulungagung (Bedji).

Sarkies overleed op 73-jarige leeftijd te Tulungagung en zijn grafopschrift op graf nummer 57 van het kerhof luidde:

In memory of Sarkies Lazar Apcar, born at Julfa Isfahan 13 febr 1859, died at Kediri 30 Jan 1932 Mid Java Isles, where once his precept showed, All diverse pathways which in life he trod, Calmy marks this tombstone my fathers bier, Known one and forty years to labour here, Imbued in honour was his lenthly life, In all his labours and in all his trife. (+ Followed by Armenian text.).

"Known one and forty years to labour here"..... Meaning: He came to Java 1932 minus 41 = on or about the year 1890/1891. And so he started as per 1-4-1893 his first official business according the ad as stated hereunder. His brother George joined him but Sarkies was obviously the big boss as George had no power of attorney to sing any official company's paperwork .

Vlakbij zijn graf gelegen was het graf nummer 31 in welke zijn kleindochter begraven was, namelijk Anna Angelina Jacoba Apcar, geboren uit het huwelijk van zijn zoon Albert en vrouw Helen (Elena/Helena) Holsboer. Zij werd slechts 5 maanden en 6 dagen oud, geboren te Surabaya 28 nov 1924 en gestorven te Toeloengagoeng 4 mei 1925.

Haar tekst luidde: Anna lies here, a budding rose, not a petal failed ere its bloom. Never such innocence did disclose, a flower with so sweet perfume.

Waarmede ik met het bovenstaande dan beland ben bij een stukje over het leven van ALBERT SARKIES APCAR, zoon van Sarkies.

Albert was een zoon van Sarkies en werd geboren op 3 okt 1893 te Toeloengagoeng en kreeg de naam ALBERT GEORGE APCAR uit de relatie van vader Sarkies en de Indonesische vrouw DJIMAH, die tijdens de geboorte de leeftijd had van 15 jaar. (Vader Sarkies was 34 jaar oud.)

Bij mij blijft de vraag echter hangen, waarom Albert op 17 maart 1928 (35 jaren na zijn geboorte) na verzoek, toestemming kreeg om zijn voornamen te veranderen in ALBERT SARKIES. Immers: Sarkies was zijn vader en bij Armeniërs is het gewoonte om de voornaam van de vader als tweede naam aan de zoon te geven. Waarom werd hij dan niet meteen gedoopt en aangegeven als Albert Sarkies in plaats van Albert George? Waarom huwde Albert ten huize van zijn oom George in 1922 te Surabaya in plaats van thuis bij vader Sarkies te Beji Tulungagung? Of was er sprake van wie was wie en wie was verantwoordelijk voor de nazaat?

Albert groeide op, ging naar een keurige school en volgde het vak van zijn vader en kwam op een mooie zonnige tropendag een juffrouw Helen (Elena Angelina Anna *5-9-1901 Soerabaja) Holsboer tegen. Zij was de dochter van Philipe Adriaan Holsboer en de Italiaanse operazangeres Anna Maria Teresa Radaelli. (Geboren Milaan 1877 en overleden 1937 te Soerabaja.) Albert en zijn vrouw verbleven ( voor vakantie? Of familiebezoek in Milaan) toen zijn schoonmoeder overleed. Philipe Adriaan Holsboer was Adjunct-Secretaris bij de Handelsvereniging Soerabaja en uit die hoofde zullen Albert en Helen elkaar wel tegengekomen zijn.

Albert en Helen Holsboer huwden op 14 okt 1922 ten huize van zijn oom George op het adres Kroesenpark 5 (Jogodolok) te Soerabaja. (Het jaar dat George zijn bedrijf aan de HVA verkocht, ging rentenieren en naar Soerabaya verhuisde). Mij is onbekend hoe lang het huwelijk stand hield en om welke redenen het beëindigd werd. Wel heb ik nog een scheepsbericht kunnen achterhalen uit 1949 waarin een passagiere genaamd E.A.A. Apcar-Holsboer een reis richting Nederland en weer terug maakte in 1949. Ik mag dan aannemen, dat in elk geval het huwelijk tot en met 1949 nog stand hield, gelet op het feit dat zij haar huwelijksnaam nog gebruikte. Uit deze relatie werd dan Anna geboren die vroeg stierf en volgens mijn gegevens zou er ook een zoon geboren moeten zijn, maar dat laat ik even nog in het midden.

Albert en zijn zwager Ch. Holsboer schenen op één of andere manier ook zakelijk wat gedaan te hebben, want zijn zwager kreeg volmacht en welker volmacht ingetrokken werd op 12 nov 1938. (Albert was administrateur/eigenaar van Djati Toempakmargo cultuur onderneming te Toeloengagoeng in opvolging van zijn vader Sarkies)... (SVP: negeer de tekst in rood op de scan hieronder.)

Saillant detail; In het jaar 1907 werd als Regent van Toeloengagoeng aangesteld de heer R.A.A. Sosrodiningrat. In 1937 vierde hij zijn 30-jarig ambtsjubileum en kreeg de titel Pangeran als beloning voor zijn verdiensten. Op de foto tijdens het jubileum asmen met de Raden Ajoe, welke afstamt van het Vorstenhuis van Jogja. Haar vader en grootvader waren eveneens Regent van Toeloengagoeng geweest. Zakelijk zal de familie Apcar best wel eens te maken hebben gehad met de Regentelijke bestuurder van Toeloengagoeng.

Albert bleef ook niet gespaard van het oorlogsleed en bracht de oorlogsjaren door in het kamp te Cimahi. (Bron: nazaat).

De oorlog kwam ten einde en zo ook een paar jaren later de politionele acties van Nederland en Indonesia werd officiëel "vrij" verklaard door Nederland. Volgens de nazaten werd de onderneming in 1976 opgeheven. Albert heeft daarna nog 3 jaren van zijn rust genoten

Hoe het echter ook geweest moge zijn, Albert kreeg een relatie/huwde met een Indonesische dame genaamd ( Vraag blijft open) en kreeg hieruit een zoon genaamd Soedirman. (Overleden)

Foto onder: Albert Sarkies Apcar (rechts) met zijn zoon Soedirman uit het tweede huwelijk. Foto copyright Leonidas Apcar, kleinzoon uit Albert's derde huwelijk.

Met toestemming van de nazaten (kleinkinderen) van Albert uit zijn derde huwelijk, vermeld ik hiernavolgend de resterende informatie over Albert Sarkies Apcar. Gelet op de wetten van Nederland en Indonesia, mag ik niet publiekelijk in detail treden.

Albert huwde met mevr. Suryatin en kreeg hieruit ook nazaten, te weten: Zie namen op de foto's. (Copyright Alex Galstaun, een familielid uit de USA, die de foto's in bezit had, doch geen raad er mee wist. Hij schakelde mijn hulp in en via een oproep op FB is alles zo'n beetje op zijn plaats gekomen. Een voordeel als je je moerstaaltje spreekt toch, hetgeen niet elke Indo kan zeggen.). Aan de hand van de gegevens van de nazaten heb ik de namen van zijn kinderen ingevuld.

Hieronder een foto van Albert en zijn vrouw Suryatin toen zij 25 jaar getrouwd waren. (Foto copyright Alex Galstaun.)

Hieronder een foto van een restaurant te Toeloengagoeng welke gerund wordt door Eddi, de jongste zoon. Het is het ouderlijk huis van Albert en omgetoverd tot een restaurant/cafe eetgelegenheid, genaamd Cafe Arloji te Tulungagung.

Aanvulling d.d. 10 dec 2018: Via de familie (de heer Kadhaffi Demetri) kreeg ik aanvullende foto's van Albert en zijn gezin met mevr. Suryatin, waarvoor dank:

Hieronder waarschijnlijk een slametan of iets dergelijks, waarschijnlijk in verband met een oogstfeest.

Hieronder de familie bij het graf van de jongste van de kinderen op het kerkhof Ngajung te Tulungagung. Ik ben er nog niet achtergekomen welk kind dan vroegtijdig gestorven is. Let op de apen....Via foto's anno 2018 schijnt dit kerkhof nog steeds overspoeld te zijn door de apen.

Als ik bovenstaande foto vergelijk met onderstaande, dan zie ik verschillen: Bovenstaande foto 2 meisjes en 2 jongetjes. Onderstaande foto zie ik 3 meisjes en één jongetje. Of op bovenstaande foto moet de jongste een meisje zijn???

Hieronder het huwelijk van Endang Retnowati in 1968:

Met dank aan de kleinkinderen van Albert Sarkies Apcar zoals onder genoemd.

Terima Kasih atas nama bantuannya keturunan: Leonidas Apcar, Ayu Bopha Devi Meder, Herdian Kameswara Apcar, Didik Iskandar Apcar, Kadhaffi Demetri, Niink Irma Yasmien, Anindya Pradnya Paramita, Iwan Apcar, Rizza Aladiffi Apcar, Soraya Apcar, Galuh Apcar, dan lain2 yng ku tidak sebut namanya. (Maaf).

My gratitude also to Alex Galstaun for providing some of the pictures.