Het kerkhofje van BANTAENG te Sulawesi(Celebes), ook vroeger genoemd BONTHAIN of BONTHAM op zijn Makassaars.

Ingesloten tussen de Jl Pemuda en de Jl Sungai Calendu in een soort driekhoeksvorm en omringd door behuizing van de lokale bewoners.

Op het kerkhof rusten geen "hoogwaardigheids bekleders" uit de oude tijden en de meeste graven zijn vervallen en of zwaar beschadigd. Slechts weinig graven tonen nog tekenen van herkenbaarheid qua naam e.d.

Aanwezige graven: Indische Nederlanders, Molukkers, Sulawesi, Chinezen.

Volgens het blad TAGAR.id de volgende feiten (in het Indonesisch en ik haal alleen de voor mij relevante informtie eruit. De rest mag de lezer zelf bekijken en lezen):

Voorheen bevatte het kerkhof honderden graven, maar door de zware overstromingen in 1973 zijn er een behoorlijk aantal graven vernietigd, verdwenen enz.enz. Er schijnt ook een militair begraven te liggen die zelfmoord had gepleegd, door zich door de mond te schieten.

Conform de BRP6 fotografeerde de heer K.W. Prins in oktober 1992 een aantal graven waarvan hieronder een opsomming. 2 Graven zijn in de BRP gerangschikt onder diversen, doch deze twee graven bevinden zich op het kerkhofje van Bonthain.

Ik werk het lijstje hierboven af van onder naar boven. De hieronder bijbehorende getoonde screenshots zijn afkomstig van een filmpje (behalve waar ik expliciet de bron erbij heb vermeld en natuurlijk de lokatie van Google View):

Kunjungan ke Situs Makam Belanda di Bantaeng 5 Oktober 2019 by n128t dete

Ik dien erbij te vermelden, dat de filmer geen kaas gegeten heeft hoe hij moet filmen. (Want hij zwaait van links naar rechts en van boven naar beneden met zijn camera, frozen screens heeft ie nog nooit van gehoord.) en de persoon die een verhaal over de graven vertelt heeft ook geen kaas gegeten hoe zij als presentatrice zich moet presenteren, want zij zit teveel met haar handen op de letters van de grafplaten en brabbelt wat over de graven als bijbehorend commentaar waar de honden geen brood van lusten. Heb haar zelfs betrapt op het feit, dat 31 minus 22 gelijk is aan 11. En haar dikke pantat wordt ook teveel in beeld gebracht. Jammer. Vandaar denk ik, is dit filmpje slechts 40+ keer bekeken.... Maar ja, ik ben wel blij dat ik elk geval enkele beelden heb kunnen screenen. Beter iets dan niets toch, althans voor de eventuele geintersseerden/belanghebbenden/nazaten e.d.

Foto A.P. Papilaja NIET beschikbaar.

Foto de heer W.F. van Pamelen. Hij was Willem Frederik van Pamelen en zeer hoogstwaarschijnlijk een zoon van Frederik van Pamelen - militair en moeder Tintin. Ik baseer mijn veronderstelling op het feit, dat Frederik te Bonthain woonde en in 1830 ook een andere zoon had geheten Arnold. (Openarch.nl). Maar geen bewijsstukken gevonden.

Foto J.F. Klaproth NIET beschikbaar.

Foto's  familie Karels (3x) waarvan 2x NIET beschikbaar.

Hieronder het graf van mevr. J.U. Karels. Ik ben niet veel wijzer geworden met naspeuringen in de mij ter beschikking staande bronnen. Volgens mij was Andries Karels militair, maar er was ook een Andries Karels in diezelfde periode Adjunct Marktmeester en ook te Makassar e.o. Was mevr. J.U. de echtgenote van Andries?

Foto's Goudswaard (2x) slechts beschikbaar de foto van de zendeling A. Goudswaard. Maar deze is slecht te zien omdat de filmer er weer geen kaas van heeft gegeten en niet een andere hoek kiest vanwege de zon op de grafplaat en de dame moet ook zo nodig weer met d'r handjes gaan werken. Ik kon geen betere screenshot maken helaas, want ze bleef wapperen met d'r handjes.

A. Goudswaard was zendeling te Bonthain van 1854-1864. (Utrechts archief.)

Trieste gebeurtenis want P. Goudswaard was het oudste zoontje van net 8 jaar geworden. Zie advertentie hieronder. Let op de datum van overlijden van de heer A. Goudswaard in vergelijking met het grafopschrift volgens BRP6.

Triest, een jong gezin vertrokken uit Friesland naar een gebied wat eigenlijk nog een beetje achtergebleven is in vergelijking met het ietwat mondainere Java: de bush bush van Bonthain in 1854 (A. Goudswaard vertrok in 1853) vol van overtuiging om zijn vak en roeping uit te oefenen daar in dat gebied..... Dan treft het noodlot het jonge gezin: echtgenoot overlijdt, zoontje overlijdt, en de echtgenote moet alles regelen en zit vol smart.....

Foto W.G. Bosch. Foto zie onder. Ik heb geen details kunnen vinden over de heer W.G. Bosch. Na de overdracht is de heer Bosch in Indonesia gebleven. (Overleden 1957). Er is niet veel meer over van de grafplaat helaas.

Graf van de heer of mevr. C.T.C. Bosch. Zie onder. Ik heb geen details kunnen vinden over de heer of mevr.  C.T.C. Bosch. Vogens de beheerder van het kerkhof deelde hij aan TAGAR.id mede, dat dit het graf is van de heer en niet mevr. Bosch. Indien dit waar is, waarom ligt het graf van de heer W.G. Bosch er dan vlak naast en wat zou dan hun binding geweest kunnen zijn? G.T.C. Bosch was in 1880 geboren en W.G. Bosch was in 1874 geboren. Ik laat het in het midden.

De graven van W.G. Bosch en G.T.C. Bosch liggen vlak naast elkaar.(Op de foto boven is nog net links een stukje graf te zien van W.G. Bosch.) Het graf van G.T.C. Bosch is door de nog in Bantaeng wonende familieleden vernieuwd en wordt regelmatig door hen bezocht. (Volgens de kerkhof beheerder, zoals medegedeeld door de presentatrice).

Foto Johannes Bosch NIET beschikbaar. Geen details kunnen vinden. Zoon van W.G. ???? 

In Bonthain waren verscheidene personen woonachtig en werkzaam met de familie naam Bosch. Nazaten ook nog steeds woonachtig aldaar.

Niet genoemd in de BRP het volgende graf en geen nadere details kunnen vinden.

Hier rust / onze lieve jongen / S.H. TOMODOK/ Geb.12 dec 1922 / Overl. 12 juli 1931. (Volgens andere detail beelden grafopschrift duidelijker te zien maar waar helaas de hand van de presentatrice op staat.)

Er zijn nog enekele andere graven te screenen uit het filmpje, doch deze zijn zeer onduidelijk en rijkelijk voorzien van de handen van de presentatrice en de golvende handbewegingen van de filmer.

Moge zij allen in vrede rusten.... Dit kerkhofje, hoe lang zal het nog bestaan?